2016 yılında Resmi Gazete’de yayınlanan mevzuat'a göre 19 ilde kenevir yetiştirmek serbest. Aslında bu yeni bir kanun değil. Yaklaşık 30 yıldır Türkiye'de kenevir yetiştirmek serbest ancak 2016'da mevzuatta yapılan bazı güncellemeler bu sektörle ilgilenenlerin heyecanlanmasına ve sektöre ilginin artmasına neden oldu. Tıbbi amaçlı kenevir kullanımının ve CBD yağının önü açılacak beklentisi oluştu ancak bu yasanın üzerinden 4 sene geçmiş olmasına rağmen hala böyle bir adım atılmış değil.
Yakın zamanda ülkemizde kenevirden kağıt, kumaş gibi birçok ürün üretiliyordu. Daha sonra sanayinin gelişmesi ve Çin mallarının dünyayı sarması gibi birçok nedenden dolayı kenevire olan ilgi azaldı. Bugünlerde ise dünya, kenevirin sağlık faydalarını keşfetti ve kenevir tekrar gündemde.
Destek yetersiz
Devletin yakın zamanda bu konuya dikkat çekmesi ilgiyi arttırdı ancak sektör yeteri kadar desteklenmediği için insanlar bu işe yatırım yapmakta hala çekiniyorlar. Yatırım yapmak isteyenlerin önünde birkaç çıkmaz var. Bunların en önemlisi bitkiyi komple değerlendirememek ve yerli tohum zorunluluğu.
Bitkinin tamamını değerlendirmek
Mevcut yasaya göre kenevir ekecekseniz bitkinin sadece lif, sap ve tohumundan yararlanabiliyorsunuz. Yani yaprak ve çiçeklerini denetimli olarak imha etmeniz gerekiyor. Bu da boşa giden bir sürü kaynak anlamına geliyor. Bitkinin lifleri tekstil sektöründe kullanılırken yaprakları gıda, çiçeklerinden elde edilen yağ ise sağlık sektöründe kullanılabilir. Sektör, ancak bu şekilde bir üretim ile karlı bir hale gelebilir.
Mevcut yasa ile bitkiyi komple değerlendirmek mümkün olmadığı için yatırımcılar da doğal olarak sektöre şüphe ile yaklaşıyorlar.
Yerli tohum
Yasaya göre üretim sadece yerli tohum ile yapılıyor. İlk duyduğunuzda "bunda ne sakınca" var diyebilirsiniz. Biz de ülkemizde üretilen tohum ile dünya çapında işler yapılması taraftarıyız ancak ülkemizde üretilen tohumun üzerinde bugüne kadar hiç ar-ge yapılmamış ve değerleri belirsiz.
"Atadan kalma tohum" sözü ilk başta kulağa hoş gelse de bugünün dünyasında çok faydalı bir seçenek değil. Kenevirin tüm dünyaya Orta Asya'dan yayıldığını düşünürsek aslında tüm tohumlar için atadan kalma diyebiliriz. Avrupa ülkeleri ve Amerika bu topraklardan aldıkları tohumları yıllar içerisinde geliştirerek en verimli haline getirdiler. Türkiye'nin bu açığı kapatması için o tohumları kullanıp bu topraklar için daha verimli hale getirmeye çalışması gerekir. Bu nedenle tüm tarım ürünlerinde olduğu gibi kenevir tohumu için de yabancı tohum kullanımına izin verilmesi daha doğru olacaktır. Mısır, domates ve biber gibi temel besinlerin tohumları bile yurtdışından alınırken kenevir neden alınmasın?
CBD yağı üretimi serbest mi?
Kısaca cevap vermek gerekirse maalesef Türkiye'de CBD yağı üretimine izin verilmiyor. CBD üretimi için yoğun bir talep olsa da şu anda devlet bu konuda bir açıklama yapmadı. Ancak, başvuruların geri çevrildiğini ve yasal olarak CBD yağı satışına izin verilmediğini biliyoruz.