Mide bulantısı nedir?

Mide bulantısı, genellikle kusmak üzere olduğunuz hissini uyandıran ve vücudun üst karın bölgesinde konumlanan bir rahatsızlık durumudur. Mide bulantısı bir hastalık olarak tanımlanmaz, fakat çok hafif ve geçici durumlardan, kronik ve çok ciddi durumlara kadar çeşitli koşulların habercisi olabilir. Çok sayıda nedeni olduğu için hemen hemen herkes tarafından bazı zamanlarda yaşanmaktadır. Beyin sapından başlayarak boyun aracılığı ile kıvrılan ve nihayetinde karında sona eren Vagus siniri, mide bulantısının uyarılmasından sorumludur.

Bazen başka bir rahatsızlık ile ilişkili bir semptom ve bazen de bir uyarı işaretinin sonucu mide bulantısına sebep olan çeşitli koşullara örnek olarak aşağıdakileri gösterebiliriz;

• Migren

• Stres, kaygı ve fobiler

• Yol, deniz ve hava seyahatleri (Yol tutması)

• Gıda zehirlenmesi

• Grip veya Norovirüs (Mide gribi)

• İrritabl bağırsak sendromu gibi gastrointestinal bozukluklar

• Çeşitli ilaçlar 

• Gebelik

• Tiroid bozuklukları 

• Yeme bozuklukları

• Aşırı alkol tüketimi

• Kokulara karşı duyarlılık

• Kemoterapi ve kanser tedavisi

Gıda zehirlenmesi ve mide gribi

Gıda zehirlenmesi veya virüslerin neden olduğu mide-bağırsak enfeksiyonları mide bulantısının en yaygın nedenlerindendir. Virüs, toksin veya bakteri içeren yiyecek veya içecek tükettiğimizde gıda zehirlenmesi meydana gelir. Mevsimsel grip virüsleri de yaygın olarak mide bulantısına neden olur. 

Gebelik

Hamileliğinin ilk birkaç ayında olan kişilerin yaklaşık %50’sinde mide bulantısı görülür. Mide bulantısı, üreme hormonlarındaki değişikliklerden kaynaklanır. Aynı zamanda doğum kontrol haplarının yaygın bir yan etkisidir ve yine hormon dengelerinin değişmesi nedeniyle aylık dönemlerde ortaya çıkabilir.

Beyin / Duyu organları koşulları

Her türlü beyin hasarı mide bulantısına neden olabilir. Yaşlı erişkinlerde yaygın bir durum olan ve göz basıncının arttığı glokom da mide bulantısına neden olabilir. Ayrıca çeşitli koşullar iç kulağı etkileyerek baş dönmesine, dengesizliğe ve mide bulantısına neden olabilir. Mide bulantısının ilişkili olabileceği diğer yaygın durumlar arasında migren baş ağrıları, menenjit, felç ve beyin tümörleri bulunur.

Sindirim organı sorunları

Pek çok sindirim organı durumu mide bulantısına neden olabilir. Yaygın olanlardan bazıları gastroözofageal reflü, hepatit, pankreatit, apandisit, peptik ülser ve safra kesesi problemleridir. Mide bulantısı ayrıca kabızlıktan da kaynaklanabilir.

Yol tutması

Hareket hastalığı, değişen yönlerde tekrarlanan hareketlerle tetiklenir. Yaygın yerler arasında tekneler, arabalar, trenler ve uçaklar bulunur. Mide bulantısı, hareket hastalığının yaygın bir belirtisidir.

Kadınlarda kalp krizi 

Erkekler gibi kadınlar da kalp krizi belirtisi olarak göğüs ağrısı yaşayabilir. Bununla birlikte, kadınların soğuk ter, baş dönmesi ve mide bulantısı gibi diğer semptomları yaşaması daha olasıdır. 

Hastalık tedavileri

Tüm ilaçların %50'den fazlası yan etki olarak mide bulantısına neden olur. Aynı anda birden fazla ilaç alındığında mide bulantısı riski artar. Kemoterapi ilaçları ile kanser tedavisi rutin olarak mide bulantısına neden olur. Ameliyatlardan sonra da, bazı kişiler verildikleri anesteziye tepki olarak mide bulantısı yaşarlar.

Kokulara Duyarlılık

Bazı insanlar kokulara karşı çok hassastır. Parfümlere, bazı yiyecek kokularına veya kötü kokulara maruz kaldıklarında mideleri bulanabilir.

Ruh sağlığı koşulları

Ruh sağlığı ve sindirim sağlığı çok yakından birbiri ile bağlantılıdır. Akıl sağlığı sorunları olan kişiler mide bulantısı da dahil olmak üzere sindirim semptomları yaşayabilir. Benzer şekilde, stres ve kişisel fobiler mide bulantısına ve çeşitli sindirim sorunlarına neden olabilir. 

Mide bulantılarında CBD’nin etkisi

Makalemizin başında belirttiğimiz gibi, mide bulantısı tek başına bir hastalık olmaktan ziyade bir semptom veya uyarıdır. Ne yazık ki, CBD ve mide bulantısı üzerine yapılmış çalışmalar hala yeterki seviyede değildir. Ancak CBD ve endokanabinoid sistem (ECS) üzerine yapılan araştırmalar, bilim addamlarının bu konuda daha fazla fikir edinmelerine ve yeni araştırmalara ön ayak olmakta.  

Endokanabinoid sistem (ECS), ruh halimizden uyku kalitemize kadar vücudumuzda birçok işlevden sorumlu biyolojik bir nörotransmiter ve reseptör ağdır. “Endokanabinoid sistem hakkında bilmeniz gereken herşey” makalemize buradan ulaşabilirsiniz.

2011 yılında yapılan bir araştırmaya göre, endokanabinoid sistemi manipüle etmenin hem mide bulantısını hem de kusmayı önlemeye yardımcı olabileceği öne sürülmüştür. Çalışmaya göre ayrıca, CBD’nin mide bulantısının etkilerini hafiflettiği ve hatta tamamen ortaya çıkmasını önleyebileceği belirtilmiştir. Bu sonuç, CBD’nin bir antiemetik (kusma sinir merkezini etkileyen ilaç) olarak işlev görebileceğini gösteriyor.

2013 yılında yapılan başka bir çalışmada, CBD’nin endokanabinoid sistem üzerindeki etkileri nedeniyle mide bulantısını düzenlemeye faydalı olabilceği öne sürülmüştür. Çalışmada, CBD’nin mide bulantısına neden olan çeşitli sağlık komplikasyonları için ek bir terapi olarak kullanılmak üzere güçlü bir potansiyele sahip olduğu sonucuna varılmıştır. 

2015 yılında fareler üzerine yapılan bir araştırmada ise, çeşitli kanabinoidlerin kemoterapi ve diğer terapötik tedavilerde ortaya çıkan akut ve beklenen mide bulantısını bastırmaya yardımcı olabileceği öne sürülmüştür. 

Peki THC mide bulantıları için işe yarar mı?

Kenevirde doğal olarak bulunan THC’nin (Delta-9-tetrahidrokanabinol) iki sentetik versiyonu Nabilone ve Dronabinol, 1985 yılından beri mide bulantısı ve kusmayı kontrol etmek için FDA onaylı olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Roger Pertwee’nin “Handbook of Cannabis” kitabına göre Dronabinol, kemoterapiye bağlı hafif ve orta şiddetli mide bulantısını kontrol etmek için en iyi seçenek olsa da, daha güçlü kemoterapi ilaçlarının neden olduğu bulantı ve kusmayı kontrol etmede yeteri kadar etkili değil. 

THC, ister doğal ister sentetik olsun, serotoninin reseptör bölgelerinde bağlanmasını bloke eder ve mide bulantısına karşı tepkiler sergileyen refleks yollarında ve beyin sapındaki dorsal vagal komplekste bulunan reseptörlerle etkileşime girer. 

Ancak sentetik kanabinoidler aynı THC gibi paranoyaya neden olabilir, ruh hali değişikliklerini ve kafa karışıklığını tetikleyebilir ve kaygıyı artırabilir. Sentetik THC, iştahı artırabilir ve kilo verme problemlerine sebep olabilir. Ayrıca ters etki yaparak mide bulantısı ve kusmaya da neden olabilir. 

Mide bulantısı ve kusma konusunda CBD ve THC arasındaki farklar:

• Her ikisi de reseptörlere serotoninin bağlanmasını bloke eder ve mide bulantısını giderir.

• Her ikisi de öğürmeyi engeller.

• THC psikoaktif bir kanabinoid olarak bazı istenmeyen yan etkilere neden olabilir. 

• THC’nin reçete edilmesi CBD’ye göre zordur.

• CBD psikoaktif değildir.

• CBD günümüzde daha kolay ulaşılabilir.

Sonuç olarak yapılan kısıtlı sayıda araştırmalar, bize CBD’nin mide bulantısını hafifletmeye yardımcı olabileceği ya da tamamen önleyebileceği potansiyeline sahip olduğunu gösteriyor. Geleneksel mide bulantısı önleyici ilaçların sayısız yan etkileri göz önüne alındığında, CBD bu konuda çok iyi bir alternatif olarak işlev gösterebilir. 

Bununla birlikte, mide bulantısı genellikle başka bir hastalık veya rahatsızlığın belirtisi olduğu için, CBD’nin tek bir cevap olması neredeyse imkansızdır. Özellikle bir ilaç tedavisi görüyorsanız, CBD’yi günlük bir rutine bağlamadan önce doktorunuza başvurmanız en doğru hareket olacaktır. 

CBD’yi diğer ilaçlarla kullanmak konusundaki makalemizi okumak için lütfen tıklayın.

Sağlıklı günler dileriz